هیفاء پردل، بازار: احداث نیروگاه‌های مقیاس کوچک یا تولید پراکنده مزایای متنوعی دارد که از جمله مزایای آنها می‌شود به کاهش تلفات شبکه سراسری برق اشاره کرد. ناترازی برق در ایران این روزها ابعاد جدیدی به خود گرفته و باید از این موضوع با عنوان کمبود برق نام برد.
برای رفع ناترازی های برق در کشورمان راهکارهای مختلفی عنوان می شود برخی نیروگاه های کوچک مقیاس را مطرح می سازند و برخی دیگر به موضوع دوگانه سوز کردن صنایع تاکید دارند.
قم با توجه به وجود هشت شهرک صنعتی مهم نیاز به توسعه نیروگاه‌هایی در دل شهرک‌های صنعتی دارد و اگر از سرمایه‌گذاران در حوزه تولید برق حمایت شوند بخشی از این نیاز برطرف می‌شود. نمونه‌ای از این نیروگاه‌ها که با کمک بخش خصوصی احداث شده نیروگاه محمودآباد است که تا حدودی توانسته بحران ناترازی و قطعی برق را در این شهرک جبران کند.
بخش خصوصی می‌تواند با سرمایه‌گذاری در صنعت برق و در بخش نیروگاه مقیاس کوچک ضمن بهره‌مندی از مزایای فروش برق به وزارت نیرو در تأمین برق کشور مشارکت نماید
در شهرک محمودآباد قم نیروگاهی در مقیاس کوچک با سرمایه‌گذاری شرکت «رستاک» احداث شده است؛ خبرنگار بازار برای اطلاع از اهمیت این نیروگاه و مزیت‌های آن با «هادی رمضانی» کارشناس ارشد مهندسی برق و مدیر اجرایی شرکت سهند صنعت رستاک و مدیر عامل شرکت مدیریت پروژه‌های نیروگاهی آرین نیروی مبنا گفت وگویی انجام داده که بدین شرح است:
*در ارتباط با نیروگاه احداث شده در شهرک محمودآباد مختصری توضیح دهید؟
نیروگاهی که در شهرک صنعتی محمودآباد قم احداث شده، نیروگاه مقیاس کوچکی با ظرفیت عملی ۲۵ مگاوات که پس از بهره‌برداری موفق نیروگاه ۲۵ مگاواتی ماهان یک در شهر گرگان (که از بهمن‌ماه سال ۱۳۹۹ تا کنون به طور کامل و با تمام ظرفیت به تولید برق می‌پردازد) احداث شد. در حقیقت این مرکز دومین سرمایه‌گذاری شرکت سهند صنعت رستاک در زمینه نیروگاه است.
شرکت سهند صنعت رستاک با مدیریت آقایان سعید و سهیل سلطانی به عنوان سرمایه‌گذار و مجری این پروژه بوده که حجم سرمایه‌گذاری انجام شده در آن بالغ بر ۲۵۰ میلیارد تومان به صورت داخلی و ۱۰ میلیون یورو به صورت ارزی است.
*هدف و فلسفه سرمایه‌گذاری در این نیروگاه از سوی بخش خصوصی چیست؟
اساس این سرمایه‌گذاری بر پایه دستورالعمل توسعه مولدهای مقیاس کوچک است که در سال ۱۳۸۷ توسط معاونت برق و انرژی وزارت نیرو ابلاغ شد و طبق این دستورالعمل بخش خصوصی می‌تواند با سرمایه‌گذاری در صنعت برق و در بخش نیروگاه مقیاس کوچک ضمن بهره‌مندی از مزایای فروش برق به وزارت نیرو در تأمین برق کشور مشارکت نماید، این دستورالعمل و آیین‌نامه‌ها و تبصره‌هایی که در سال‌های متمادی از سال ۱۳۸۷ به این قانون اضافه شده، سبب شده که امکان سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در نیروگاه‌ها فراهم شود.
به نظر می‌رسد این نوع سرمایه‌گذاری در صنعت برق و تأمین برق کشور توسط بخش خصوصی هماهنگی بسیار کاملی با شعار امسال که «جهش تولید با مشارکت مردم» است دارد، زیرا گروه‌های سرمایه‌گذاری خرد و متوسط به راحتی می‌توانند در این نوع سرمایه‌گذاری مشارکت کنند و در حقیقت ما در اینجا شاهد نوعی از مشارکت مردم هستیم که در آن دولت فقط به واسطه قانون مناسب زمینه مساعد را جهت این مشارکت فراهم کرده است که این روش می‌تواند الگوی بسیار مناسبی جهت جذب مشارکت متنوع مردم در بخش‌های مختلف تولید باشد.
*ساخت چنین نیروگاه‌هایی با حمایت بخش خصوصی چه مزیتی دارد؟ آیا می‌تواند در جبران ناترازی‌های کشور تأثیر مثبتی داشته باشد؟
از دیگر مسائلی که می‌توان به عنوان مزایای این نیروگاه‌ها بدان اشاره کرد بحث بهبود پروفیل ولتاژ (یعنی داشتن ولتاژ مناسب با کمترین افت) در نزد مصرف کننده‌های مجاور این نیروگاه‌ها است و مباحثی همچون پدافند غیرعامل به سبب پراکنده کردن تولید به جای تمرکز آن در چند نقطه محدود نیز از جمله مزیت‌های مشهود این نیروگاه‌ها است.
نیروگاه شرکت سهند صنعت رستاک در شهرک صنعتی محمودآباد قم به سبب استفاده از به روزترین مدل برندهای اروپایی از مزایایی اختصاصی برخوردار است که مصرف سوخت کمتر و بازده بیشتر نمونه‌ای از این مزیت‌ها است
به علاوه احداث این نیروگاه‌ها در شهرک‌های صنعتی چه به لحاظ فنی و چه به لحاظ قانونی سبب می‌شود که واحدهای مستقر در شهرک‌های صنعتی از کمترین قطعی برق (حتی در روزهای گرم و پر مصرف سال) متأثر شوند و از آنجا که قطع برق از لحاظ فنی و اقتصادی خسارات جبران ناپذیری به واحدهای صنعتی وارد می‌کند لذا این نیروگاه‌ها که امکان احداث در شهرک‌های صنعتی را نیز دارا می‌باشند می‌تواند یکی از راه حل‌های مناسب حل این مشکل باشد.
علاوه بر سایر مزیت‌های عمومی این نوع از نیروگاه‌ها که به آن اشاره شد، نیروگاه شرکت سهند صنعت رستاک در شهرک صنعتی محمودآباد قم به سبب استفاده از به روزترین مدل برندهای اروپایی از مزایایی اختصاصی برخوردار است که مصرف سوخت کمتر و بازده بیشتر نمونه‌ای از این مزیت‌ها است.
این مدل از تجهیزات به سبب اینکه در دو سال گذشته در کشورهای اروپایی رونمایی و مورد استفاده قرار گرفته است هنوز در هیچ یک از کشورهای آسیایی از جمله چین، ترکیه و ... نیز نصب و بهره‌برداری نشده و ما در همین چند روز که از آغاز بهره‌برداری آزمایشی این نیروگاه می‌گذرد چندین درخواست از شرکت‌های مستقر در کشورهای همسایه جهت بازدید از این نیروگاه داشته‌ایم.
* چرا این نیروگاه در مجاورت شهرک صنعتی احداث شده است؟
احداث نیروگاه‌هایی با ظرفیت‌های مشابه این نیروگاه که تحت عنوان نیروگاه‌های مقیاس کوچک یا تولید پراکنده از آنها یاد می‌شود مزایای متنوعی دارد که از جمله مزایای آنها می‌شود به کاهش تلفات شبکه سراسری برق اشاره کرد همانطور که از اسم این نیروگاه‌ها مشخص هست، این نیروگاه‌ها با احداث در مجاورت مصرف و در ابعادی متناظر با مصرف محلی احداث می‌شوند.
طی چند سال گذشته موانع گسترده‌ای بر سر راه توسعه این نیروگاه‌ها به وجود آمده است
لذا کمترین نیاز را به شبکه‌های انتقال و فوق توزیع و توزیع را خواهند داشت و ازآنجا که ماهیت شبکه‌های برق با تلفات همراه است لذا استفاده کمتر از این شبکه‌ها باعث کاهش تلفات می‌شود و سبب می‌شود که توان برق تولیدی در بیشترین مقدار ممکن توسط مصرف کننده نهایی استفاده شود و در نتیجه در صورت رواج این نیروگاه‌ها، متوسط بازده نیروگاه‌های کشور افزایش خواهد یافت و این افزایش بازده در حقیقت به معنی مصرف کمتر سوخت و داشتن توان الکتریکی بیشتر است.
* آیا نیروگاه محمودآباد مانند دیگر نیروگاه‌های تولید برق می‌تواند مسائل زیست محیطی به همراه داشته باشد؟
توجه ویژه به مسائل زیست محیطی (از جمله استفاده از روش‌های بسیار نوین در کاهش آلودگی‌های صوتی نیروگاه)، پیش بینی سیستم کامل مانیتورینگ و کنترل، سیستم‌های مکانیزه تزریق و تخلیه روغن و ... همگی از جمله ویژگی‌هایی است که این نیروگاه را از سایر واحدهای مشابه متمایز می‌نماید.
* برای توسعه چنین نیروگاه‌هایی از دید شما چگونه می‌توان بخش خصوصی را به سمت سرمایه‌گذاری در این زمینه تشویق کرد؟ آیا برای این امر موانعی هم وجود دارد؟
طی چند سال گذشته موانع گسترده‌ای بر سر راه توسعه این نیروگاه‌ها به وجود آمده است که سرمایه‌گذاران این نیروگاه نیز از آنها مصون نبوده‌اند، قوانین سخت‌گیرانه در تعامل بی‌واسطه خریداران و فروشندگان برق این نیروگاه‌ها از یک طرف و عدم پرداخت به موقع صورت حساب‌های برق فروخته شده به وزارت نیرو از سوی دیگر را می‌توان به عنوان مشکلات و موانع اصلی این نیروگاه‌ها نام برد، قطع گاز این نیروگاه‌ها در فصل زمستان (با وجود بازده بالاتر آنها نسبت به سایر نیروگاه‌های کشور) نیز از جمله سایر مشکلاتی است که هیچ منطقی بر آن حکم‌فرما نیست.
بنابراین انتظار می‌رود با توجه به مزایای متعدد این نیروگاه‌ها، وزارت نیرو علاوه بر انجام دقیق تعهدات مدون پیشین در قبال سرمایه‌گذاران خصوصی، سیاست‌های حمایتی بیشتری در خصوص این صنعت تدوین نماید تا موانع و مشکلات سرمایه‌گذاران بخش خصوصی این صنعت مرتفع و تحقق شعار «جهش تولید با مشارکت مردم» به طور واقعی ممکن شود.
در پایان احداث و بهره‌برداری نیروگاه مقیاس کوچک محمودآباد قم توسط شرکت سهند صنعت رستاک اثبات می‌کند که در شرایط تحریمی دولت می‌تواند به بخش خصوصی اعتماد بیشتری کرده که ثمره این اعتماد عمران، آبادانی و توسعه بیشتر کشور خواهد بود.
